Arystoteles O duszy

Podobne

Cytat

Do celu tam się wysiada. Lec Stanisław Jerzy (pierw. de Tusch-Letz, 1909-1966)
A bogowie grają w kości i nie pytają wcale czy chcesz przyłączyć się do gry (. . . ) Bogowie kpią sobie z twojego poukładanego życia (. . . ) nie przejmują się zbytnio ani naszymi planami na przyszłość ani oczekiwaniami. Gdzieś we wszechświecie rzucają kości i przypadkiem wypada twoja kolej. I odtąd zwyciężyć lub przegrać - to tylko kwestia szczęścia. Borys Pasternak
Idąc po kurzych jajach nie podskakuj. Przysłowie szkockie
I Herkules nie poradzi przeciwko wielu.
Dialog półinteligentów równa się monologowi ćwierćinteligenta. Stanisław Jerzy Lec (pierw. de Tusch - Letz, 1909-1966)

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.113Arystoteles określa tutaj ściślej pojęcia, które wyżejogólnie opisał (a 6-15).114Chodzi tu oczywiście o człowieka.Posługując się analogia,można go nazwać.materia" w stosunku do nauki"; jak formasubstancjalna kształtuje materię pierwszą.tak nauka zdobytakształtuje umysł ludzki, który z natury swej jest jak gdyby materią(III, 430 a 10).115W stosunku do zalety ( doskonałości") może się człowiekznajdować w potrójnym stanie: 1) czystej możności; 2) możnościopartej na zdobytym nawyku jakiejś dobrej czynności (��); 3)aktualnego działania, czyli aktu drugiego.116Niewiedza (ignorancja) ma u Arystotelesa podwójneznaczenie: 1) brak znajomości czegoś; 2) mniemanie o czymśprzeciwne prawdzie.W pierwszym przypadku mamy do czynieniaz prostą �� w drugim z ��, przeciwną prawdzie.Nie widaćjednak, by Arystoteles miał w tym miejscu na myśli torozróżnienie.Tym bardziej, że dość często używa on tych pojęć wznaczeniu szerszym.Met.�, 12, 1019 b 7; De an.417 b 15.117Gdy odbieramy wpływ jakiejś przyczyny, przechodzimy zjednego przeciwieństwa (np.z zimna) do drugiego (ciepła).Dlatego z konieczności tracimy jedną właściwość, a zyskujemyinną.Tymczasem gdy przechodzimy do aktu np.widzenia, nic natym nie tracimy, a tylko zyskujemy coś nowego; wyprowadzamymożność na drogę doskonałości; zaspokajamy jej tęsknotę,wyrażoną w terminach czysto ontologicznych (nie:psychologicznych) za pełnią, za szczęściem.I dlatego Arystotelesnazywa ten proces zbawieniem (��), które uderzającoprzypomina teorie wybawienia duszy, przyjmowaną za Platonemw dialogu Eudemos.czyli �� .118�� jest w podobnym stosunku do �� ( dyspozycja"),jak gatunek (��) do rodzaju (��), jest on bowiem dyspozycją pozytywną i trwałą do działania w determinowanysposób".Różni się zarówno od �� (która jest drugim gatunkiem" dyspozycji), jak i od stanów przejściowych władzypoznawczej.Met.", 20, 1022 b 10; Z, 9, 1033 a 5 - 26; Cal.8, 8 b27; De gen.anim.V l, 778 b 34.119Arystoteles stosuje tutaj do wrażenia zmysłowego to, copowiedział o stopniach w akcie i potencji.Materia, którą rodzicobdarzył charakterystyką swojego rodzaju (ludzkiego) zapośrednictwem spermy, jest już natury zmysłowej.Ten stanodpowiada analogicznie nawykowi (��).Nawyk ten przechodzido aktu drugiego (działalności), czyli do aktualnego postrzegania zchwilą, gdy przedmiot zewnętrzny (barwa, dzwięk itp.) zdetermi-nują organ do działania.120Ponieważ pojęcia ogólne, rozpatrywane formalnie, znajdująsię w samej duszy, widać jasno, że dusza może myśleć o nichniezależnie od aktualnego wpływu przedmiotów zewnętrznych.121Komentatorzy starożytni (Themistius 103, 16; Simplicius125, 5:Sophonias 69,34;Philoponos 308,11) rozumieją przez �� sztuki piękne.Trendelenburg (300) rozumieprzez nie nauki.które obracają się wokół rzeczy dostrzegalnych.Tak sądziłrównież Tomasz z Akwinu (lib.II, lect.12).Do którego miejscaodnoszą się słowa �� ? Na ten temat można sięspierać.Por.Philoponos 308,20; Sophonias 69.38; Simplicius125, 11; D.Ross 237.122Trzymając się wyżej wyłożonych (415 a 14 - 22) regułmetodycznych musimy omawiać nie tylko wrażenia zmysłowe,lecz nadto ich przedmioty właściwe (��).Naszedociekania naukowe rozpoczniemy od tych ostatnich.123Przypuśćmy, że przedmiotem widzianym jest Piotr.Widzimy go zatem.Ale widzimy go tylko jako coś białego.Niedosięgamy wzrokiem cech, które stanowią o jegoczłowieczeństwie i jego osobowości indywidualnej.Ponieważjednak cechy te towarzyszą nierozerwalnie postrzeżonej barwie,dlatego można powiedzieć, że i one są na jakiś sposób postrzeżoneprzez wzrok.Ten jakiś sposób" nazwijmy przypadłościowym".124Przedmiot zmysłowy, który postrzegamy bezpośrednio,może być: l) własny (��); 2) wspólny (��).Własny jest tenprzedmiot, który może być postrzeżony tylko jednym zmysłem:barwa wzrokiem, dzwięk słuchem itd.Wspólnym zaś jest takiprzedmiot zmysłowy, który postrzegają wszystkie zmysły własne(wzrok, słuch itd.) (418 a 19) lub przynajmniej większa ich ilość.Nie stanowi własności żadnego z poszczególnych zmysłów.125Postrzeżenie, jakiego dokonuje zmysł własny, nie możebyć nigdy mylne.Oko postrzega zawsze i we wszystkichokolicznościach tylko barwę, nigdy nie postrzeże dzwięku (418 a11-15; III, 427 b 11 - 12:428 a 9- 11).Może jednak to postrzeżenienastręczyć okazji do popełnienia omyłki, gdy np.nie jest dośćżywe lub jasne (Meteor.III, 4, 373 b 2- 10).Dlatego Arystotelesmówi: Postrzeżenie zmysłów własnych jest prawdziwe alboprzynajmniej zawiera jak najmniej fałszu" (III.428 b 18 - 19).Błąd polega bowiem na syntezie (III, 430 b l - 3, a 27 - 28), wktórej pewien przymiot przypisujemy przedmiotowi, który go nieposiada [ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

trendy-girls.htw.pl