Podobne
- Strona startowa
- Antropologia kultury wsi polskiej 19 wieku L.Stomma
- andrzej mencwel, antropologia kultury
- Antonina Kloskowska kultura mas
- Arakel z Tebryzu Ksiega dziejow
- Justyniusz Zarys dziejow
- Robinson Spider i Jeanne Gwiezdny taniec
- Andrzej Mencwel Wiedza o kulturze Cz. I Antropologia kultury
- Borrego, Orlando Orlando Borrego Che, el camino del fuego
- Chmielewska Joanna Slepe szczescie (2)
- Abe Kobo Czwarta epoka (2)
- zanotowane.pl
- doc.pisz.pl
- pdf.pisz.pl
- mieszaniec.xlx.pl
Cytat
Do celu tam się wysiada. Lec Stanisław Jerzy (pierw. de Tusch-Letz, 1909-1966)
A bogowie grają w kości i nie pytają wcale czy chcesz przyłączyć się do gry (. . . ) Bogowie kpią sobie z twojego poukładanego życia (. . . ) nie przejmują się zbytnio ani naszymi planami na przyszłość ani oczekiwaniami. Gdzieś we wszechświecie rzucają kości i przypadkiem wypada twoja kolej. I odtąd zwyciężyć lub przegrać - to tylko kwestia szczęścia. Borys Pasternak
Idąc po kurzych jajach nie podskakuj. Przysłowie szkockie
I Herkules nie poradzi przeciwko wielu.
Dialog półinteligentów równa się monologowi ćwierćinteligenta. Stanisław Jerzy Lec (pierw. de Tusch - Letz, 1909-1966)
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Według Suwczinskiego rytmiczny bezruch (niepodwiżnost'),stanowiący najważniejszą cechę muzyki Strawinskiego w Weselu i Zwięcie wiosny, miałcharakter turański.U Strawinskiego, zgodnie ze wschodnią tradycją, narracja muzycznarozwija się poprzez stałe powtarzanie układu rytmicznego, z wariacjami melodycznymi, a nieprzez kontrastowanie motywów muzycznych, jak to się przyjęło w tradycji zachodniej.Temurytmicznemu bezruchowi turańska muzyka Strawinskiego zawdzięcza swą wybuchowąenergię.Kandinski dążył do osiągnięcia podobnego efektu nagromadzonej energiiw geometrycznych wzorach złożonych z linii i kształtów, które stały się znakiemrozpoznawczym jego sztuki abstrakcyjnej. 7 W ich pierwotnym środowisku po raz pierwszy w życiu znalazłem coś naprawdęzachwycającego i zachwyt ten odzwierciedla się we wszystkich moich pózniejszych pracach 160.Tak Kandinski wspominał spotkanie z ludem Komi, które popchnęło go ku malarstwuabstrakcyjnemu.Związek między sztuką pierwotną a nowoczesną sztuką abstrakcyjną nie jest wyłączniecechą rosyjskiej awangardy.Na całym Zachodzie fascynowano się życiem i sztuką plemionz odległych kolonii, kultur prehistorycznych, chłopów, a nawet dzieci.Jej pierwotne formywyrazu inspirowały tak różnych artystów, jak Gauguin, Picasso, Kirchner, Klee, Nolde i FranzMarc.Zachodni artyści podróżowali jednak aż na Martynikę albo inny daleki ląd, aby poznaćtwórczość dzikusów , tymczasem Rosjanie mieli łatwy dostęp do rodzimej sztukiprymitywnej.Dzięki niej ich twórczość odznaczała się niebywałą świeżością i oryginalnością.Rosyjscy prymitywiści (Malewicz, Kandinski, Chagall, Gonczarowa, Aarionow czyBurluk) czerpali natchnienie między innymi ze sztuki rosyjskich chłopów i kultur plemiennychstepu azjatyckiego.Uważali, że to barbarzyństwo wyzwoli Rosję z pęt Europy i jej starychform artystycznych. Jesteśmy przeciwko Zachodowi głosił Aarionow. Jesteśmy przeciwkostowarzyszeniom artystycznym, które prowadzą do zastoju 161.Artyści awangardowi skupieniwokół Aarionowa i jego żony Gonczarowej znajdowali w twórczości ludowej i orientalnej nowysposób widzenia świata.Zdaniem Gonczarowej estetyka chłopska była bliższa symbolicznymformom sztuki niż figuratywna tradycja zachodnia.Tę (właściwą ikonom) symbolicznośćodzwierciedlały monumentalne postaci chłopskie, którym artystka nadawała nawet azjatyckiwygląd (Sianokosy z roku 1910).Artyści z tego kręgu uważali, że kultura Azji jest częściątożsamości kulturalnej Rosji. Neoprymitywizm to zjawisko głęboko narodowe pisał malarzAleksandr Szewczenko. Rosja i Wschód zostały nierozdzielnie złączone już w czasie najazdutatarskiego i duch Tatarów, Wschodu, tak bardzo zakorzenił się w naszym życiu, że czasamitrudno powiedzieć, gdzie kończy się cecha narodowa, a gdzie zaczynają wpływy wschodnie&Tak, jesteśmy Azją i jesteśmy z tego dumni.Szewczenko szczegółowo udowadniał, że sztukarosyjska wywodzi się ze Wschodu.Porównując rosyjską sztukę ludową ze sztukąhindusko-perską, twierdził, że wyraznie widać ich wspólne pochodzenie 162.Sam Kandinski był wielkim miłośnikiem sztuki perskiej i obowiązujące w niej ideałyprostoty i prawdy znajdował w najstarszych ikonach naszej Rusi 163.Przed I wojną światowąmieszkał w Monachium, gdzie wspólnie z Marcem redagował almanach Der Blaue Reiter(Błękitny jezdziec).Oprócz reprodukcji dzieł czołowych malarzy europejskich Der Blaue Reiterzamieszczał fotografie sztuki chłopskiej i rysunków dzieci, ludowych rycin i ikon, masekplemiennych i totemów wszystkiego, co było zgodne z ideałem spontanicznej ekspresjii żywotności, które Kandinski stawiał na pierwszym miejscu w swojej filozofii sztuki.Tak jak Scytowie , artysta skłaniał się w tym czasie do idei syntezy kultury zachodniej, prymitywneji orientalnej.Rosję uważał za Ziemię Obiecaną (i wrócił do niej po wybuchu I wojny światowej).Dążenie do syntezy było motywem przewodnim wczesnego (tak zwanego rosyjskiego ) okresutwórczości Kandinskiego (która wciąż miała charakter figuratywny, a nie abstrakcyjny).W jegoobrazach z tego czasu rzeczywiście znajdujemy połączenie obrazowości chrześcijańskiej,pogańskiej i szamańskiej z rejonu Komi.Na przykład scena przedstawiona w Barwnym życiu(1907) rozgrywa się niewątpliwie w stolicy Komi Ust-Sysolsku, w widłach Sysoli i Wyczegdy(potwierdza to mały budynek z bierwion w prawym górnym rogu obrazu, poniżej monastyru:w Komi takie chaty na palach służyły za magazyny).Z pozoru wydaje się, że scena ma charakterrosyjski i chrześcijański.Jednakże tytuł Barwne życie sugeruje, że za tą fasadą kryje się zderzenieróżnych wierzeń.Ruda wiewiórka na drzewie, znajdująca się dokładnie w wizualnym centrumobrazu, jest symbolem duchów lasu, którym lud Komi składał w ofierze wiewiórczą skórę.Starzec na pierwszym planie wygląda na chrześcijańskiego pielgrzyma, ale jego nienaturalnieseledynowa broda może oznaczać, że jest czarodziejem, a kij i towarzyszący mu grajek, którysiedzi po prawej stronie, wskazują na szamańską tradycję164.Kilka wczesnych dzieł Kandinskiego opowiada o spotkaniu nad Wyczegdą świętegoStefana Permskiego z szamanem Komi, Pamem.Według legendy Pam kierował oporem luduKomi przeciwko temu czternastowiecznemu misjonarzowi.Podczas dyskusji, która odbyła sięnad Wyczegdą, Pam bronił pogańskiej religii, argumentując, że szamani lepiej niż chrześcijanieumieją polować na niedzwiedzie i inne zwierzęta leśne.Zwięty Stefan wyzwał go na próbęognia i wody , każąc mu przejść przez płonącą chatę, a potem wskoczyć do lodowatej rzeki.Szaman musiał się uznać za pokonanego.W wersji tej legendy autorstwa Kandinskiego,przedstawionej na obrazie Wszyscy święci II (1911), Pam ucieka łodzią przed prześladowaniem.Na głowie ma szpiczastą czapkę czarnoksiężnika.Obok łodzi płynie syrena; druga siedzi nakamieniu po prawej stronie.Na głazie w centrum obrazu stoi para świętych.Również noszączapki czarnoksiężnika, ale ich głowy otacza też aureola, symbolizując połączenie tradycjichrześcijańskiej z pogańską.Po lewej stronie święty Eliasz jedzie trojką wśród burzy, którąrozpętuje grajek w niebie; jest to nawiązanie do pogańskiego boga Gromowładcy , któregomiejsce w ludowej wyobrazni religijnej zajął Eliasz.W prawym dolnym rogu obrazu świętySzymon stoi na słupie.To kolejna postać, łącząca cechy dwóch różnych osób: Szymona kowala,który buduje żelazny słup, aby oglądać z niego świat (jak głosi ludowa legenda o SiedmiuSzymonach ), i świętego Szymona Słupnika, który spędził życie na medytacjach na słupiei został patronem kowali.Postać na pierwszym planie, siedząca na koniu z rozpostartymi rękami,to człowiek oglądający świat.Przedstawiony jest tu w podwójnej postaci: jako szaman jadącykonno do świata duchowego i jako święty Jerzy165.Postać ta przewija się przez całą twórczośćKandinskiego, od jego pierwszego abstrakcyjnego płótna, Kompozycja II z 1910 roku, doostatniego obrazu, Temperowany Elan, z 1944 roku.Była znakiem rozpoznawczymszamańskiego alter ego artysty, w którego rękach sztuka stawała się czarodziejskim narzędziemstwarzania wyższego, duchowego świata.Innym lejtmotywem twórczości Kandinskiego jest owalny bęben szamana
[ Pobierz całość w formacie PDF ]