Podobne
- Strona startowa
- Giovanni Boccaccio Dekameron tom 2
- Maurice Druon Krol z zelaza krolowie przeklec (2)
- Zelazny Roger & Sheckley Robert Przyniescie mi glowe ksiecia (S
- Kr0lestwo sl0nca ksiega1 01
- Maciarewicz Antoni Raport o działaniach służb specjalnych MON
- James L. Larson Reforming the North; The Kingdoms and Churches of Scandinavia, 1520 1545 (2010)
- Assollant Alfred Niezwykłe choć prawdziwe przygody kapitan
- Dick Philip K Paszcza Wieloryba
- Etiquette in Society, in Business, in Politics and at Home
- Heinlein Robert A Kot ktory przenika sciany (2)
- zanotowane.pl
- doc.pisz.pl
- pdf.pisz.pl
- alba.xlx.pl
Cytat
Do celu tam się wysiada. Lec Stanisław Jerzy (pierw. de Tusch-Letz, 1909-1966)
A bogowie grają w kości i nie pytają wcale czy chcesz przyłączyć się do gry (. . . ) Bogowie kpią sobie z twojego poukładanego życia (. . . ) nie przejmują się zbytnio ani naszymi planami na przyszłość ani oczekiwaniami. Gdzieś we wszechświecie rzucają kości i przypadkiem wypada twoja kolej. I odtąd zwyciężyć lub przegrać - to tylko kwestia szczęścia. Borys Pasternak
Idąc po kurzych jajach nie podskakuj. Przysłowie szkockie
I Herkules nie poradzi przeciwko wielu.
Dialog półinteligentów równa się monologowi ćwierćinteligenta. Stanisław Jerzy Lec (pierw. de Tusch - Letz, 1909-1966)
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Sielanka - wieœ w ujêciu Reja, Kochanowskiego i SzymonowicaTematyka rustykalna ("rusticus", po ³acinie - wiejski) w twórczoœci poetów renesansowych wi¹¿e siê na ogó³ z humanistyczn¹ pochwa³¹ piêkna œwiata naturalnego.Doskona³a harmonijnie zorganizowana przyroda staje siê czêstokroæ t³em dla prezentowania zachowañ i postaw ludzkich.Miko³aj Rej temat wiejski rozwin¹³ w "¯ywocie cz³owieka poczciwego", nadaj¹c mu uniwersalny charakter.Powo³aniem cz³owieka, w myœl humanistycznych koncepcji Mistrza z Nag³owic, jest ¿ycie zgodne z prawami natury.Opisuj¹c rok przyrodniczy podzielony na wzór kalendarza biologicznego (cztery pory roku) artysta przedstawi³ kolejne fazy ¿ycia ludzkiego w sposób adekwatny do zjawisk naturalnych.Cz³owiek jest gospodarzem organizuj¹cym przyrodê i z tej przyrody zarazem czerpi¹cym korzyœci materialne i duchowe.Wieœ w "¯ywocie cz³owieka poczciwego", jako miejsce gospodarskiego trudu i gospodarskiego owocobrania, s³u¿y Rejowi do przedstawienia najistotniejszych wartoœci i dobrodziejstw natury.Odmienn¹ tematykê podejmuje "Pieœñ œwiêtojañska o Sobótce" Jana Kochanowskiego.Jej odmiennoœæ wyra¿a siê ju¿ w zakresie gatunkowym.O ile pisany proz¹ "¯ywot cz³owieka poczciwego" Reja nawi¹zuje do form parenetycznych, o tyle cykl poetycki twórcy z Czarnolasu mieœci siê w pe³ni w rodzaju lirycznym i korzysta z doœwiadczeñ poezji pastoralno-sielankowej.Utwór œwiêtojañski staje siê pieœni¹ o œpiewaniu, dwanaœcie panien opowiada o odpoczynku po pracy, wywodzi pochwa³ê tañca, nawi¹zuje do ludowych pieœni mi³osnych.Ostatnia z panien wyg³asza pochwa³ê ¿ycia wiejskiego:"Wsi spokojna, wsi weso³a!Który g³os twej chwale zdo³a ?Kto twe wczasy, kto po¿ytki ?Mo¿e wspomnieæ za raz wszytki ?"Cykl œwiêtojañski Kochanowskiego nawi¹zuje wiêc do mitu arkadyjskiego (Arkadia - kraina wiecznej szczêœliwoœci) oraz staje siê pochwa³¹ kultury ludowej przechowuj¹cej nakazy moralne, pocieszaj¹cej i raduj¹cej cz³owieka.Gatunek sielanki rozwija³ tak¿e w póŸnej fazie renesansu Szymon Szymonowic.W wydanym przez poetê zbiorze idylli znalaz³a siê sielanka "¯eñcy".Jej treœæ, z punktu widzenia cech gatunku, jest nietypowa, przedstawia bowiem pracê pañszczyŸnian¹, buduje obraz niedoli ch³opa.O sielankowym charakterze utworu Szymonowica decyduje wiêc nie temat, ale sposób, w jaki zostaje przedstawiona rola pieœni ludowej.Bohaterka utworu Pietrucha nuci melodiê-pieœñ opart¹ na motywach ludowych.Ta w³aœnie pieœñ "ucz³owiecza" srogiego ekonoma, dziêki niej sielanka Szymonowica potrafi odnaleŸæ pierwotn¹ dobroæ cz³owieka.Schy³ek epoki renesansu przypada, o czym pisaliœmy, na lata osiemdziesi¹te XVI wieku.Z prze³omem kultury œciœle zwi¹zana jest postaæ Piotra Skargi (1536-1612).Ten wybitny kaznodzieja, hagiograf, polemista kontrreformacji dziêki legendzie historyczno-literackiej ukszta³towanej w okresie rozbiorów (za spraw¹ g³ównie Adama Mickiewicza i Jana Matejki), urós³ do roli kap³ana-proroka, gor¹cego orêdownika mi³oœci ojczyzny, której upadek umia³ przepowiedzieæ.Za znacz¹ce dzie³o Skargi nale¿y uznaæ traktat polityczny zapisany w formie oœmiu kazañ "Kazania sejmowe" (1597).Grozi³ w nich zag³ad¹ ojczyzny, je¿eli nie nast¹pi moralne i polityczne odrodzenie Rzeczypospolitej.Zdecydowana krytyka anarchii oraz wad szlacheckich spotyka siê w "Kazaniach" z ide¹ wzmocnienia w³adzy królewskiej oraz surow¹, ascetyczn¹ wizj¹ moraln¹.Epoka humanizmu zaznaczy³a siê w dziejach kultury europejskiej wieloma osi¹gniêciami.Zainteresowanie cz³owiekiem sprzyja³o wszechstronnemu pog³êbianiu wiedzy antropologicznej.Tradycja kultury antycznej oraz kontynuacja wielu osi¹gniêæ literatury i sztuki œredniowiecznej pozwoli³y z kolei renesansowi - jako epoce w dziejach Europy - staæ siê wa¿nym ogniwem w rozwoju kultury œródziemnomorskiej.Renesans w Polsce wyrazi³ siê tak¿e doskonaleniem jêzyka literackiego oraz kszta³towaniem wielu gatunków i form artystycznych (miêdzy innymi ogromne znaczenie dla rozwoju poezji posiada ukszta³towanie przez Kochanowskiego sylabicznego systemu wiersza).Wa¿ny wydaje siê tak¿e wk³ad Polaków do europejskiej kultury renesansu.By³a ju¿ mowa o artystycznych osi¹gniêciach Jana Kochanowskiego.Przypomnijmy tak¿e fundamentaln¹ dla rozwoju nauki pracê Miko³aja kopernika "O obrotach sfer niebieskich" oraz spo³eczno-polityczn¹ dzia³alnoœæ Andrzeja Frycza-Modrzewskiego, owocuj¹c¹ dzie³em o europejskim zasiêgu "De republica Emendanda" ("O naprawie Rzeczypospolitej").Idee renesansowe ¿ywe s¹ w kulturze polskiej i europejskiej do dnia dzisiejszego
[ Pobierz całość w formacie PDF ]