Podobne
- Strona startowa
- Honore de Balzac Ojciec Goriot
- Balzac H. Ojciec Goriot
- Komedia ludzka t.1 Balzac H
- Johann Wolfgang Goethe Cierpienia młodego Wertera
- cierpienia mlodego Wertera
- balzac honoriusz komedia ludzka iv
- balzac honoriusz komedia ludzka i
- balzac honoriusz ojciec goriot (2)
- Narcyza Żmichowska Poganka
- Gilstrap John Za kazda cene (2)
- zanotowane.pl
- doc.pisz.pl
- pdf.pisz.pl
- myszkuj.opx.pl
Cytat
Do celu tam się wysiada. Lec Stanisław Jerzy (pierw. de Tusch-Letz, 1909-1966)
A bogowie grają w kości i nie pytają wcale czy chcesz przyłączyć się do gry (. . . ) Bogowie kpią sobie z twojego poukładanego życia (. . . ) nie przejmują się zbytnio ani naszymi planami na przyszłość ani oczekiwaniami. Gdzieś we wszechświecie rzucają kości i przypadkiem wypada twoja kolej. I odtąd zwyciężyć lub przegrać - to tylko kwestia szczęścia. Borys Pasternak
Idąc po kurzych jajach nie podskakuj. Przysłowie szkockie
I Herkules nie poradzi przeciwko wielu.
Dialog półinteligentów równa się monologowi ćwierćinteligenta. Stanisław Jerzy Lec (pierw. de Tusch - Letz, 1909-1966)
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Chodzi zapewne o jakÄ…Å› miÅ‚ostkÄ™,która nie idzie po myÅ›li?.Lucjan uczyniÅ‚ gest bardzo wymowny.15Santa Virgen del Pilar! (hiszp.) ZwiÄ™ta Dziewico ze SÅ‚upa! (W Hiszpanii posÄ…g Matki Boskiej na SÅ‚upie zkoÅ›cioÅ‚a w Saragossie jest przedmiotem tradycyjnego kultu.)77 Chcesz siÄ™ zabić, aby uniknąć haÅ„by lub dlatego, żeÅ› zwÄ…tpiÅ‚ o życiu? WiÄ™c dobrze, za-bijesz siÄ™ równie dobrze w Poitiers, jak w Angoulême, w Tours równie dobrze, jak w Poitiers.Ruchome piaski Loary nie zwracajÄ… Å‚upu. Nie, ojcze odparÅ‚ Lucjan znalazÅ‚em, co mi trzeba.Przed trzema tygodniami spostrze-gÅ‚em najbardziej uroczÄ… przystaÅ„, przez jakÄ… może siÄ™ dostać na tamten Å›wiat czÅ‚owiek zmier-żony życiem. Na tamten Å›wiat? Nie jesteÅ› wiÄ™c ateuszem. Och! To, co rozumiem pod tamtym Å›wiatem , to przyszÅ‚e przeobrażenie w zwierzÄ™ lubroÅ›linÄ™. Cierpisz na jakÄ… nieuleczalnÄ… chorobÄ™? Tak, ojcze. Aha, doszliÅ›my wreszcie do kÅ‚Ä™bka rzekÅ‚ ksiÄ…dz. A jakąż? Ubóstwo.KsiÄ…dz spojrzaÅ‚ na Lucjana i rzekÅ‚ z nieskoÅ„czonym wdziÄ™kiem oraz z uÅ›miechem niemalironicznym: Diament nie zna swej wartoÅ›ci. Jeden chyba ksiÄ…dz zdolny jest gÅ‚askać miÅ‚ymi słówkami biedaka, który ma umrzeć!.krzyknąć Lucjan. Nie umrzesz! rzekÅ‚ Hiszpan z powagÄ… w gÅ‚osie. SÅ‚yszaÅ‚em odparÅ‚ Lucjan iż ograbia siÄ™ ludzi na goÅ›ciÅ„cu, nie wiedziaÅ‚em, że siÄ™ ichwzbogaca. Dowiesz siÄ™ rzekÅ‚ ksiÄ…dz przyjrzawszy siÄ™ czy odlegÅ‚ość, w jakiej znajdowaÅ‚ siÄ™ po-jazd, pozwoli im przejść samotnie jeszcze kilka kroków. PosÅ‚uchaj rzekÅ‚ ksiÄ…dz żujÄ…c cy-garo ubóstwo to nie jest dostateczna racja, aby umrzeć.Trzeba mi sekretarza, mój umarÅ‚wÅ‚aÅ›nie w Barcelonie.ZnajdujÄ™ siÄ™ w tym samym poÅ‚ożeniu, w jakim byÅ‚ baron de Görtz,sÅ‚ynny minister Karola XII, który przybyÅ‚ bez sekretarza do pewnego miasteczka, jadÄ…c doSzwecji, jak ja do Paryża.Baron spotkaÅ‚ syna zÅ‚otnika, chÅ‚opca uderzajÄ…cego piÄ™knoÅ›ciÄ…, mi-mo iż z pewnoÅ›ciÄ… nie mogÅ‚a siÄ™ równać z twojÄ….Baron de Görtz odgadÅ‚ w mÅ‚odym czÅ‚owie-ku inteligencjÄ™, jak ja widzÄ™ poezjÄ™ na twoim czole; wziÄ…Å‚ go do kolaski, jak ja wezmÄ™ ciebie;i z tego chÅ‚opca, skazanego na to, by oksydować nakrycia i fabrykować klejnoty w miastecz-ku podobnym do Angoulême, uczyniÅ‚ swego faworyta, jak ty bÄ™dziesz moim.Przybywszy doSztokholmu baron instaluje chÅ‚opca i zarzuca go pracÄ….MÅ‚ody sekretarz trawi noce na pisa-niu; jak wszyscy wielcy pracownicy, nabiera naÅ‚ogu: zaczyna żuć papier.Zliczny chloptaÅ›zaczyna od papieru biaÅ‚ego, ale przyzwyczaja siÄ™ i przechodzi do papieru zapisanego, którymu siÄ™ zdaje smakowitszy.Nie palono jeszcze wówczas tak jak dziÅ›.Wreszcie sekretarzynadochodzi z jednego smaku w drugi do tego, że zaczyna żuć pergaminy i zjadać je.ToczyÅ‚y siÄ™wówczas miÄ™dzy RosjÄ… a SzwecjÄ… rokowania o traktat pokojowy, który Stany narzucaÅ‚y Ka-rolowi XII, jak w roku 1814 chciano zmusić Napoleona, aby siÄ™ ukÅ‚adaÅ‚ o pokój.PodstawÄ…negocjacyj byÅ‚ traktat zawarty miÄ™dzy dwoma mocarstwami z przyczyny Finlandii.Görtzpowierza oryginaÅ‚ swemu sekretarzowi, ale kiedy przychodzi moment przedstawienia Stanomprojektu, zachodzi ta maÅ‚a trudność, że traktat znikÅ‚ bez Å›ladu.Stany wyobrażajÄ… sobie, żeprzez usÅ‚użność dla króla minister postaraÅ‚ siÄ™ usunąć dokument.StawiajÄ… barona de Görtz wstan oskarżenia; wówczas sekretarz wyznaje, iż zjadÅ‚ traktat.Wszczyna siÄ™ proces, faktstwierdzono, skazujÄ… sekretarza na Å›mierć.Ale ponieważ nie jesteÅ› w tym poÅ‚ożeniu, wez cygaro i zapal czekajÄ…c na naszÄ… kolaskÄ™.Lucjan wziÄ…Å‚ cygaro i zapaliÅ‚, jak to jest przyjÄ™te w Hiszpanii, od cygara ksiÄ™dza, mówiÄ…csobie: Ma sÅ‚uszność, zawsze mam czas siÄ™ zabić. CzÄ™sto podjÄ…Å‚ Hiszpan wÅ‚aÅ›nie w chwili, kiedy mÅ‚odzi ludzie najbardziej rozpaczajÄ…o przyszÅ‚oÅ›ci, zaczyna siÄ™ ich dobra dola.Oto co ci chciaÅ‚em powiedzieć, ale wolaÅ‚em wyka-78zać przykÅ‚adem.PiÄ™kny sekretarz, skazany na Å›mierć, znajdowaÅ‚ siÄ™ w sytuacji tym rozpacz-liwszej, iż król szwedzki nie mógÅ‚ go uÅ‚askawić, skoro wyrok wydaÅ‚y Stany szwedzkie, aleprzymknÄ…Å‚ oczy na ucieczkÄ™.Zliczny mÅ‚odzieniec umyka na łódce z kilkoma talarami w kie-szeni i przybywa na dwór kurlandzki, opatrzony listem polecajÄ…cy Görtza, w którym szwedz-ki minister tÅ‚umaczy ksiÄ™ciu przygodÄ™ i maniÄ™ swego protegowanego.Książę pomieszczaÅ‚adnego chÅ‚opca jako sekretarza u swego intendenta.Książę byÅ‚ rozrzutnikiem, miaÅ‚ Å‚adnążonÄ™ i intendenta, trzy zródÅ‚a ruiny.Jeżeli myÅ›lisz, że ów mÅ‚odzian, skazany na Å›mierć za to,iż zjadÅ‚ traktat dotyczÄ…cy Finlandii, poprawiÅ‚ siÄ™ ze swego przewrotnego smaku, nie znaszwÅ‚adzy, jakÄ… ma nałóg nad czÅ‚owiekiem; kara Å›mierci nie powstrzyma go, gdy chodzi o roz-kosz, jakÄ… sobie stworzyÅ‚! SkÄ…d pochodzi ta potÄ™ga narowu? Czy ta siÅ‚a tkwi w samej jegoistocie, czy pochodzi z ludzkiej sÅ‚aboÅ›ci? Czy istniejÄ… pasje bÄ™dÄ…ce już na granicy szaleÅ„stwa?Zmiać mi siÄ™ chce, gdy widzÄ™, jak moraliÅ›ci usiÅ‚ujÄ… zwalczać podobne choroby za pomocÄ…piÄ™knych sentencji!.ZdarzyÅ‚a siÄ™ chwila, w której książę, podrażniony odmowÄ… intendenta,gdy raz zażądaÅ‚ pieniÄ™dzy, zapragnÄ…Å‚ przejrzeć rachunki, ot, gÅ‚upstwo! Nic Å‚atwiejszego jaksporzÄ…dzić rachunek, nie w tym trudność.Intendent powierzyÅ‚ sekretarzowi wszystkie akta,aby z nich ustaliÅ‚ bilans listy cywilnej Kurlandii.WÅ›ród swej pracy, w nocy, gdy jÄ… miaÅ‚ jużukoÅ„czyć, mÅ‚ody papierożerca spostrzega siÄ™, iż żuje pokwitowanie ksiÄ™cia na dość znacznÄ…sumÄ™.Strach go ogarnia; przerywa w pół wyrazu, biegnie rzucić siÄ™ do stóp księżnej, tÅ‚uma-czÄ…c jej swój nałóg, bÅ‚agajÄ…c o wstawiennictwo, żebrzÄ…c ratunku.ByÅ‚o to w nocy.UrodamÅ‚odego sekretarza wywarÅ‚a takie wrażenie na tej kobiecie, iż wyszÅ‚a zaÅ„, skoro zostaÅ‚awdowÄ….I tak, w peÅ‚ni XVIII wieku, w kraju, gdzie królowaÅ‚a wszechwÅ‚adna moc herbu, synzÅ‚otnika zostaÅ‚ panujÄ…cym.Ba, czymÅ› wiÄ™cej?.ByÅ‚ regentem w czasie Å›mierci pierwszejKatarzyny, opanowaÅ‚ cesarzowÄ… AnnÄ™ i zapragnÄ…Å‚ być Richelie em Rosji, Otóż, mÅ‚odzieÅ„cze,wiedz to jedno: że jeżeli ty jesteÅ› piÄ™kniejszy od Birona16, ja, mimo iż prosty kanonik, wartjestem wiÄ™cej od barona Görtza.Zatem siadaj! Znajdziemy ci ksiÄ™stwo kurlandzkie w Paryżu,w braku zaÅ› ksiÄ™stwa, zawsze znajdziemy bodaj jakÄ… księżnÄ™.Hiszpan wziÄ…Å‚ Lucjana pod ramiÄ™, zmusiÅ‚ go dosÅ‚ownie, aby wsiadÅ‚ do kolasy, a pocztylionzatrzasnÄ…Å‚ drzwiczki. Teraz mów, sÅ‚ucham rzeki kanonik toledaÅ„ski do zdumionego Lucjana. Jestem staryksiÄ…dz, któremu wszystko możesz powiedzieć bez, obawy.SchrupaÅ‚eÅ› dotÄ…d zapewne jedynieswÄ… ojcowiznÄ™ albo pieniÄ…dze mamusi.NarobiliÅ›my trochÄ™ dÅ‚użków, jesteÅ›my zaÅ› nadzianihonorem aż po koniuszek tych Å›licznych lakierowanych bucików.No, wyspowiadaj sięśmiaÅ‚o; zupeÅ‚nie tak, jakbyÅ› mówiÅ‚ do samego siebie.Lucjan znajdowaÅ‚ siÄ™ w poÅ‚ożeniu owego rybaka z arabskiej bajki, który, chcÄ…c siÄ™ utopićw peÅ‚nym oceanie, dostaje siÄ™ w podmorskÄ… krainÄ™ i zostaje tam królem.KsiÄ…dz hiszpaÅ„skiwydawaÅ‚ mu siÄ™ tak szczerze życzliwy, że poeta nie wahaÅ‚ siÄ™ otworzyć mu serce; opowie-dziaÅ‚ tedy, pomiÄ™dzy Angoulême a Ruffec, caÅ‚e swe życie, nie opuszczajÄ…c żadnego bÅ‚Ä™du, ażdo ostatniej klÄ™ski, jakÄ… spowodowaÅ‚
[ Pobierz całość w formacie PDF ]