Podobne
- Strona startowa
- Balcerzan Edward Poezja Polska w latach 39 68
- Ryszard Tomicki Slowianski mi Etnografia Polska t20 (1976) No
- Lis Tomasz Co z ta Polska.WHITE
- Lis Tomasz Co z ta Polska.BLACK
- Lis Tomasz Co z ta Polska
- Rodziewiczowna Maria Miedzy ustami a brzegiem puchar
- Matywiecki Piotr Twarz Tuwima
- Jan III Sobieski Listy do Królowej Marysienki
- Zola Germinal
- Flawiusz Wojna Zydowska
- zanotowane.pl
- doc.pisz.pl
- pdf.pisz.pl
- thelemisticum.opx.pl
Cytat
Do celu tam się wysiada. Lec Stanisław Jerzy (pierw. de Tusch-Letz, 1909-1966)
A bogowie grają w kości i nie pytają wcale czy chcesz przyłączyć się do gry (. . . ) Bogowie kpią sobie z twojego poukładanego życia (. . . ) nie przejmują się zbytnio ani naszymi planami na przyszłość ani oczekiwaniami. Gdzieś we wszechświecie rzucają kości i przypadkiem wypada twoja kolej. I odtąd zwyciężyć lub przegrać - to tylko kwestia szczęścia. Borys Pasternak
Idąc po kurzych jajach nie podskakuj. Przysłowie szkockie
I Herkules nie poradzi przeciwko wielu.
Dialog półinteligentów równa się monologowi ćwierćinteligenta. Stanisław Jerzy Lec (pierw. de Tusch - Letz, 1909-1966)
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Obywatelem stawał się po ukończeniu 21 roku życia mężczyzna, zrodzony i po matce i po ojcu z rodowitych Ateńczyków.2 Demokracja ateńska obejmuje więc stosunkowo niewielką liczbę ludności, co oczywiście będzie miało swoje konsekwencje.Z drugiej strony na tak niewielkiej scenie można było wyraźniej i ostrzej dostrzegać, jakie są mechanizmy danego ustroju, co dobrego, a co złego ze sobą wnosi.Grecy ze szczególnym zapałem analizowali różne ustroje polityczne.Uświadomili bowiem sobie, że człowiek jest z natury stworzony do życia społecznego i to w większym stopniu niż pszczoła.Poza społecznością żyć może tylko ktoś, kto jest albo istotą nadludzką (kreitton e anthropos), albo nędznikiem (faulos)3 W obu wypadkach występować musi jakiś defekt czy to przez nadmiar, czy to przez niedomiar.A jeśli już ktoś żył w społeczności, ale nie żył życiem społecznym, publicznym, a więc jeśli nie był polites, to w takim razie i on musiał być jakoś upośledzony, a zwano go wówczas idiotą(idiotes).4 Normalny zaś człowiek, aby żyć i rozwijać się po ludzku, z konieczności potrzebuje kontekstu społecznego.Jeśli tak, to typ ustroju, w jakim człowiek żyje, nie jest bez znaczenia, bo albo człowiek jako człowiek się w nim rozwinie, albo się zdegeneruje.Znalezienie więc właściwego, czyli zdrowego ustroju było dla Greków sprawą bardzo palącą.Jakich ustrojów doświadczyli Grecy przed pojawieniem się demokracji? W czasach archaicznych była monarchia.Ostatni król Codrus ani nie został obalony, ani wygnany, ale - wedle legendy - poległ bohatersko broniąc Aten przed Dorami.Wówczas Ateńczycy doszli do wniosku, że nikt nie jest godny, by go zastąpić, wybrano więc archonta z kadencją dożywotnią, którą w roku 752 zmniejszono do lat 10, a w roku 683 do jednego roku.Później podzielono władzę na 9 archontów, wśród których zachowano funkcję króla - bazileusa, tyle, że była to funkcja czysto religijna.Ta nowa forma ustrojowa była de facto oligarchią i arystokracją, która w Attyce utrzymywała się przez prawie 5 wieków.5 Obywatele ubożsi i nie posiadający dobrego urodzenia, a więc rzemieślnicy (hoi demiurgoi) i rolnicy (hoi geomoroi) nie byli dopuszczani do rządu.Zadłużenie uboższych wobec bogatszych i wobec państwa doprowadziło do poważnego kryzysu, a wprowadzenie przez Drakona ostrych praw nie zażegnało konfliktu.I wówczas pojawił się Solon, od którego datować można początki demokracji.Solon bowiem unieważnił zadłużenia (sejsachteja), przez co uwolnił znaczną część ludności, a wszystkich podzielił na cztery klasy majątkowe.Wedle tych klas poszerzył udział obywateli w rządzie, złamał więc w pewien sposób monopol oligarchii, choć oczywiście nie była to jeszcze demokracja.Solon niezwykle był czuły na prawo oparte na sprawiedliwości, bez którego państwo musi znajdować się w stanie permanentnego kryzysu.Prawodawca jest szczególnie odpowiedzialny za to, by dostrzegł rozumem tę niewidzialną miarę, która wytyczając wszystkiemu granice, przyczynia się do ładu i w kosmosie i w państwie (eunomia).Bo ogół może iść za prawami pisanymi, prawodawca natomiast sam musi je napisać, będą dobre i sprawiedliwe, gdy kieruje się gnomosyne - czyli gdy dostrzega właściwą miarę.Solon był pierwszym politykiem, który tak wysoko wzniósł się ponad żądzę posiadania władzy i płynących z tego tytułu bogactw.Zmiany wprowadzone przez Solona nie były jeszcze w pełni demokratyczne, skoro udział w rządzie zależny był od cenzusu majątkowego, niemniej stanowiły istotny wyłom nie tylko polityczny, ale i kulturowy.Rzucone zostało ziarno demokracji.6 Nie wzrosło ono natychmiast.Rozpoczął się okres tyranii Peizystratesa, który przechwycił władzę korzystając z walki między oligarchiami i ludem.W roku 510 wypędzony zostaje ostatni tyran Hippiasz, a w roku 507 do głosu dochodzi Kleistenes i zaprowadza demokrację, której główny zrąb trwać będzie aż do upadku Aten, i którego największą chlubą będzie okres Peryklesa.7Zobaczmy teraz, jakie były charakterystyczne elementy demokracji ateńskiej.Demokracja ta zasadzała się na trzech filarach.Były to: izonomia - czyli równość wobec prawa, izogeria - czyli równy dostęp do rządu, oraz wolność (rzecz jasna, w grę wchodzą tylko obywatele).Cała władza rozdzielona była pomiędzy Radę, Zgromadzenie oraz urzędników.Rada początkowo składała się z 400, a potem z 500 członków; po 50 z każdego z l O okręgów Attyki czyli fil.Członków wybierano drogą losowania na kadencję jednoroczną, przy czym musieli mieć ukończone lat 30.Losowanie miało zabezpieczać wybory przed różnego rodzaju naciskami i nadużyciami (w postaci np.zastraszania czy łapówek).Z kolei roczna kadencja bez możliwości jej powtórzenia powodowała, że prawie każdy obywatel mógł liczyć na to, że w którymś momencie sam będzie członkiem Rady.W Zgromadzeniu Narodowym mógł brać udział każdy obywatel, który ukończył 20 rok życia.Każdy mógł przemawiać, a wówczas wkładał na głowę wieniec mirtowy na znak nietykalności i nie wolno było mu przerywać, ani go obrażać.Po wyczerpaniu stanowisk głosowano przez podniesienie rąk, zaś w sprawach osobistych za pomocą znaczków kamiennych.Urzędnicy byli zwyczajni i nadzwyczajni, ci ostatni tylko do pewnych spraw i wybierano ich przy pomocy głosowania
[ Pobierz całość w formacie PDF ]